Serial dokumentalny „Podziemna Armia” na Polsat Viasat History nie bez powodu ma swoją premierę 1 sierpnia, w rocznicę największego powstania II wojny światowej. W jednym z odcinków serii można bowiem zobaczyć odrestaurowane materiały video dokumentujące najkrwawszą walkę polskiej Armii Krajowej – Powstanie Warszawskie.
Dramatycznie wysoka liczba zabitych
Jednym z głównych celów polskiej armii podziemnej było od samego początku zorganizowanie powszechnego powstania przeciwko Niemcom. Nigdy nie doszło do niego na planowaną, ogólnokrajową skalę, ale 1 sierpnia 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie.
W walkach wzięło udział około 50 000 członków polskiej Armii Krajowej. Z tego od 18 000 do 20 000 osób poniosło śmierć, a od ponad 6 000 do 20 000 (w zależności od źródeł) zostało rannych. Nie da się dokładnie wyliczyć, jak wielu cywilów straciło wówczas życie z rąk wojsk Hitlera. Szacunki historyków mówią o zatrważającej liczbie od 150 000 do 200 000.
Miasto zrównane z ziemią
W trakcie 63 dni Powstania Warszawskiego zburzona została znaczna część miasta – aż ¼ budynków legła w gruzach, a do styczna kolejnego roku było to aż 85% zabudowań stolicy. Warszawa stała się przerażającym gruzowiskiem – miejscem zbrodni, ale też zniszczenia cennych zabytków, największych skarbów historii, w tym dzieł sztuki. To, co nie zostało zniszczone, zrabowano i wywieziono do Niemiec. Z miasta wyjechały dziesiątki tysięcy wypełnionych skradzionymi przedmiotami i towarami wagonów kolejowych.
Skazani na porażkę
Dowódcy Armii Krajowej podejmując decyzję o wybuchu powstania byli odcięci od wielu informacji. Historycy mają łatwiejsze zadanie patrząc na to tragiczne wydarzenie z perspektywy czasu. To dlatego niemal jednogłośnie twierdzą, że zryw był z góry skazany na porażkę. Polacy byli niedozbrojeni, panował chaos, a atak nie był dla Niemców zaskoczeniem. Do przegranej przyczynił się też brak reakcji ze strony Armii Czerwonej i niedostateczna pomoc od aliantów. Powstanie Warszawskie stało się klęską zarówno dla tych, którzy w nim walczyli, jak i dla zwykłych mieszkańców stolicy. Do dziś stanowi jednak powód do dumy oraz dowód na nieugiętość Polaków i to, że nigdy nie poddali się okupantowi.
Na serial dokumentalny „Podziemna Armia” na Polsat Viasat History zapraszamy w poniedziałki od 1 sierpnia o 22:00. Osobom, które szczególnie interesują się II wojną światową, polecamy także nasz artykuł „Hitler: odliczanie do wielkiego konfliktu”.
Autor: Zuzanna Pęksa