Ostatnia podróż wikingów: Mitologia wikingów i święte drzewa

Ostatnia podróż wikingów: Mitologia wikingów i święte drzewa

Poprzednio podróżowaliśmy z poszukiwaczami złota na Alaskę, tym razem sięgniemy ponad tysiąc lat wstecz, aby poznać historię i mitologię wikingów. Pod koniec VIII stulecia pochodzący ze Skandynawii wikingowie zaczęli dopuszczać się brutalnych ataków rabunkowych w Europie zachodniej. Nic dziwnego, że w oczach jej mieszkańców wikingowie byli przerażającymi, dzikimi najeźdźcami i piratami. Niewiele wiedziano o ich cywilizacji, kulturze, o mitologii i religii wikingów.

Tymczasem mitologia nordycka to bardzo ciekawy i złożony zespół wyobrażeń. Zgodnie z mitologią wikingów istniało dziewięć światów. Ludzie zamieszkiwali środkowy Midgard. Obok niego znajduje się Asgard, swego rodzaju niebo, w którym przebywają bogowie. Wikingowie wyobrażali ich sobie jako podobnych do ludzi i kierujących się gwałtownymi emocjami. Wierzono w dwie grupy bogów – Asów i Wanów, toczących ze sobą wojny. Do Asów należeli Odyn, Thor i większość bóstw tworzących drzewo genealogiczne mitologii nordyckiej, spośród Wanów najbardziej znana jest bogini płodności Freja. Pozostałe światy były siedzibą elfów, krasnoludów, olbrzymów i innych niezwykłych istot.

Dziewięć krain łączył święty jesion Yggdrasil, oś wszechświata. Jego korzenie stale podgryzał usiłujący je zniszczyć smok, a liście objadały cztery jelenie, jednak jednocześnie było codziennie podlewane przez trzy Norny, istoty związane z przeznaczeniem, przędące i przecinające nić życia. Na szczycie siedział orzeł, a wzdłuż pnia biegała wiewiórka, przenosząca wiadomości i podsycająca konflikty między orłem i smokiem.

Podobne elementy istniały w wierzeniach innych ludów germańskich. Lud Sasów czcił święty dąb Irminsul, który był do pewnego stopnia odpowiednikiem mitycznego drzewa z mitologii nordyckiej.  Irminsul został zniszczony w 772 roku na rozkaz Karola Wielkiego. Ten słynny król Franków prowadził politykę ekspansji i chrystianizacji. Pragnąc nawrócić Sasów na chrześcijaństwo toczył z nimi wojnę, której elementem było niszczenie pogańskich miejsc kultu. Okrucieństwa, których dopuszczali się później wikingowie napadając na chrześcijańskie klasztory były do pewnego stopnia odpowiedzią na akty przemocy ze strony chrześcijan wobec religii pogan.

O stosunkach pomiędzy wikingami i Frankami dowiecie się więcej oglądając „Ostatnią podróż wikingów” od poniedziałku 5 października o 21:00 na Polsat Viasat History.

 

Autorka tekstu: Maria Więckowska