Epoka brązu to jeden z najbardziej niezwykłych okresów ludzkiej cywilizacji. Przypadała ona na okres między epoką kamienia a epoką żelaza. Jej nazwa pochodzi od stopu miedzi i cyny, którego zaczęto wówczas używać do produkcji narzędzi. Był to nie tylko czas rozwoju technologii, ale też kultury. Jednak ta wysokorozwinięta i silna cywilizacja nagle upadła. Czemu? Szukanie odpowiedzi na to pytanie przypomina prowadzenie śledztwa.
Początki i główne osiągnięcia okresu
Epoka brązu nie zaczęła się w jednym momencie. W Egipcie jej początek datowany był na 3400 r. p. n. e., na południu Europy na 2800 r. p. n. e., zaś na terenie dzisiejszej Polski jeszcze później – na 2200 r. p. n. e. To właśnie z tego okresu pochodzi wiele skarbów archeologii: narzędzia, elementy biżuterii, broń, naczynia kuchenne i inne artefakty. Rozwój metalurgii wpłynął na bardzo wiele dziedzin ludzkiego życia (w tym na handel, rolnictwo, budownictwo, a nawet sztukę). Życie stało się prostsze, czego naturalną konsekwencją był rozwój cywilizacji.
Nagły kres
Zwykle słysząc o osiągnieciach epoki brązu potrafimy od razu przywołać w pamięci wygląd muzealnych skarbów z tego okresu historycznego. Wiemy, że jest to epoka bardzo dobrze zbadana przez historyków, naukowców i specjalistów od archeologii. Eksperci nie są jednak zgodni co do tego, jak ten ważny w naszej historii okres mógł nagle dobiec końca. Jest kilka związanych z tym hipotez.
Kilka teorii
Amatorzy teorii spiskowych z pewnością już zacierają ręce, jak się jednak okazuje powód mógł być prozaiczny. Być może epoce brązu (jak wielu innym cywilizacjom) kres położyły klęski żywiołowe. Eksperci potwierdzają, że mogły to tego doprowadzić skutki zmian klimatu, w tym susze i wywołany nimi głód. Badania naukowe dowodzą także, że wpływ na pogarszającą się sytuację mogły mieć częstsze niż zwykle trzęsienia ziemi.
Wśród ekspertów popularna jest także teoria o ludach morskich, które miały doprowadzić do destabilizacji bliskiego wschodu. Jeśli dodamy do tego wewnętrzne zamieszki spowodowane kryzysem – mamy gotowy przepis na upadek nawet największego imperium. Historycy są zgodni co do jednego: między 1000 a 700 rokiem przed naszą erą, zakończyła się epoka brązu.
Jeśli kochacie historię i zastanawiacie się, co obejrzeć w czerwcu, polecamy ciekawe filmy dokumentalne na Polsat Viasat History. Od 10 czerwca w każdy piątek o 21:00 zapraszamy na serię „Tajemnice dawnych cywilizacji”. Wielbicielom tej tematyki polecamy także nasz artykuł „Starożytna apokalipsa: Dlaczego cywilizacje upadają?”
Autorka tekstu: Zuzanna Pęksa