Choć nazwisko Jeana-Françoisa Champolliona nie należy do najbardziej znanych w historii, odegrał on kluczową rolę w złamaniu tajemnicy hieroglifów. Ten urodzony we Francji w drugiej połowie XVIII wieku poliglota był zafascynowany czasami antyku i odczytał pismo starożytnego Egiptu (zwane „świętymi znakami”).
Wyjątkowy poliglota
Młody francuski uczony miał wyjątkowy dar do przyswajania języków – znał ich aż 16 (w tym między innymi łacinę, grekę i hebrajski). Bez wątpienia te zdolności umożliwiły genialnemu naukowcowi rozszyfrowanie tajemnicy hieroglifów. Już w wieku 17 lat Jean-François Champollion dał materialny wyraz swojemu zafascynowaniu Egiptem. Stworzył wówczas (jako pierwszy) mapę tego pełnego tajemnic kraju (z czasów jego antycznej świetności).
Słynny kamień
Nie bez powodu naukowiec nazywany jest twórcą egiptologii. Odczytał kod, którego wcześniej przez całe wieki nie udawało się złamać nikomu. Do badania hieroglifów wykorzystał między innymi znaki umieszczone na słynnym „Kamieniu z Rosetty”. Na artefakcie, który dziś znajduje się w muzealnych zbiorach w Londynie, spisano w trzech językach (a tym po egipsku) dekret na cześć faraona Ptolemeusza V.
Wyścig po wiedzę
Francuskiemu badaczowi udało się odczytać złożone i trudne egipskie zapiski w 1822 roku. Jego publikacja na temat znaczenia hieroglifów ukazała się dwa lata później. Było to cenne narzędzie pracy dla egiptologów i przełom w badaniu historii starożytnej cywilizacji. Co ciekawe, próbę rozwikłania zagadki skomplikowanego pisma podjęło wielu naukowców. Niemalże prześcigali się oni w tym, który z nich będzie pierwszy! Rok po Francuzie odkodowanie hieroglifów udało się także Thomasowi Youngowi z Anglii.
Bez wątpienia złamanie szyfru, bo tak można nazwać pismo Egipcjan, było wyjątkowo trudnym zadaniem. Czytane w różnych kierunkach, zapisywane w wierszach albo kolumnach, czasem przedstawiające obrazy, czasem symbole, a jeszcze innym razem dźwięki, było z pewnością trudniejsze do przyswojenia niż alfabet łaciński.
Co oglądać wieczorami? Wielbicielom historii Egiptu polecamy serial dokumentalny „Tajemnice hieroglifów” (na Polsat Viasat History w każdą niedzielę o 21:00). Więcej na temat jednego z głównych ośrodków cywilizacji antyku przeczytacie w naszym artykule „Starożytny Egipt: jedna z najbardziej tajemniczych nekropolii”
Autor: Zuzanna Pęksa