Blog

Dyktatorzy: droga do władzy – od kultu jednostki do upadku

Historia pokazuje, że wielu światowych dyktatorów (mimo początkowo nieograniczonej władzy i wielkich pieniędzy) u kresu swego życia doświadczyło prawdziwego upadku. Tak było między innymi w przypadku Adolfa Hitlera, Benito Mussoliniego czy Józefa Stalina – twórców największych reżimów totalitarnych.

Samobójstwo w bunkrze

Gdy Hitler porywał tłumy, a później szturmem przedzierał się przez Europę zmieniając życie milionów ludzi w koszmar, nikt nie mógł przypuszczać, że za kilka lat spotka go całkowita klęska. 30 kwietnia 1945 roku popełnił on samobójstwo w swoim bunkrze w Berlinie. Wraz z nim śmierć poniosła jego świeżo zaślubiona żona, Eva Braun. Ciała Führera i jego wybranki zostały później oblane benzyną i spalone. Ostateczny upadek Hitlera, był ściśle powiązany z upadkiem całej III Rzeszy – dyktator wolał się zabić, niż oddać w ręce Armii Czerwonej.

Poniżony po śmierci

Równie marny koniec czekał włoskiego dyktatora, Benito Mussoliniego. W obliczu upadku włoskiego faszyzmu Duce postanowił uciec za granicę. Nie udało mu się to – został rozpoznany przez partyzantów. Do śmierci Mussoliniego doszło 28 kwietnia 1945 roku, kiedy to został on rozstrzelany ze swoją kochanką, Clarą Petacci. Nie był to jednak koniec poniżenia. Ciała pary zostały powieszone na widoku publiczny na jednej ze stacji benzynowych. Tym samym nastąpił kres włoskiego faszyzmu.

Śmierć na kacu

Za życia Józef Stalin był jednym z największych zbrodniarzy w historii ludzkości (a przez część badaczy uważany jest za najgorszego z nich). Dyktator umarł w samotności, tuż po jednej z wielu libacji, do których przymuszał swoje otoczenie. Propaganda głosiła, że na początku marca 1953 roku doznał on wylewu krwi do mózgu i mimo starań nie udało mu się pomóc – w rzeczywistości najpewniej próbował wytrzeźwieć w saunie, a później przez wiele godzin leżał nie uzyskawszy pomocy.

Więcej o najstraszliwszych przywódcach w dziejach dowiecie się z 6-odcinkowego serialu dokumentalnego „Dyktatorzy: droga do władzy” (od 21 października w poniedziałki o 21:00 na Polsat Viasat History). O samym Hitlerze przeczytacie też w naszym artykule „Przywódcy III Rzeszy: co naprawdę myślał Hitler o polityce?

 

aut. Zuzanna Pęksa

Program

Gdzie nas oglądać

Streszczenie

Dyktatorzy: droga do władzy

Oto historia Adolfa Hitlera, Benito Mussoliniego i Józefa Stalina. Jak doszło do tego, że ci ludzie przejęli w swoich krajach władzę absolutną i jak jej używali? Co mówili i co robili? Ich dzieje pomagają nam także zrozumieć historie dyktatorów, którzy rządzili po nich. Sześcioodcinkowa seria analizuje to, w jaki sposób dyktatorzy dochodzą do władzy. Zobaczymy, jak kult jednostki był wykorzystywany do budowania poparcia, jak zdobywano pieniądze potrzebne do utrzymania reżimu, jak stosowano represje, które umożliwiały utrzymanie kontroli i jak dyktatorzy chcieli rozszerzać swoją władzę także poza granice własnych państw. Dowiemy się także, co się dzieje, kiedy w końcu władza dyktatora osiąga swój kres. Dyktatorzy nie biorą się znikąd — pod wieloma względami są odzwierciedleniem społeczeństwa, które pozwala im zdobyć władzę. Autorzy programu proponują nam wgląd w kruchość demokracji i ukazują przerażającą odporność autorytaryzmu.

Powiązane programy